สมัยเป็นเด็กๆ เกิดมาก็เห็นผักดองซึ่งเป็นผักดองที่แม่ทำง่ายๆ โดยเอาผัดที่ปลูกเองมาล้างให้สะอาด แล้วมาหมักกับเกลือ ทิ้งไว้ เป็นการถนอมอาหารไว้กิน เป็นอย่างดี เพราะโดยส่วนมากแล้วที่บ้านมีลูกหลายคน ในสมัย 30 ก่อน ก็คิดว่าน่าจะทราบดูนะครับว่า คนในยุคนั้นๆ โดยส่วนมากจะมีลูกมากกันทุกครัวเรือน ในเรื่องอาหารการกินก็ต้องทำเยอะเป็นธรรมดา และต้องประหยัด อยู่แบบพอเพียง เช่นการปลุกผักไว้กินเอง ซึ่งในบางครั้งต้องปลูกทีละเยอะ จำได้แม่ปลูกหมอกระเทียม ผักกาด และผักอีกหลายชนิด ที่ละเยอะ ๆ
แต่ในบางครั้งปัญหามันก็เกิดคือ กินไม่หมดหรือกินไม่ทัน เวลาผักออกผลผลิตออกมา ก็ออกพร้อมๆกัน ดังนั้นการถนอมอาหารจึงเป็นทางเลือกที่ช่วยให้เก็บผักไว้กินได้หลายๆ วัน การดองก็เป็นอีกวิธีหนึ่ง ลองมาดูว่ามีผักอะไรบ้านที่บ้านเราชอบเอามาดอง ในวัยเด็กจะเห็นแม่ดองผักอยู่ไม่กี่อยางแต่จะเห็นบ่อยคือ
แต่ในบางครั้งปัญหามันก็เกิดคือ กินไม่หมดหรือกินไม่ทัน เวลาผักออกผลผลิตออกมา ก็ออกพร้อมๆกัน ดังนั้นการถนอมอาหารจึงเป็นทางเลือกที่ช่วยให้เก็บผักไว้กินได้หลายๆ วัน การดองก็เป็นอีกวิธีหนึ่ง ลองมาดูว่ามีผักอะไรบ้านที่บ้านเราชอบเอามาดอง ในวัยเด็กจะเห็นแม่ดองผักอยู่ไม่กี่อยางแต่จะเห็นบ่อยคือ
ผักกาดเขียวดอง อันนี้ที่บ้านแม่จะดองไว้เป็นประจำเพราะผักปลูกง่าย
โดยส่วนมากแล้วผักกาดดองจะชอบเอามากินกับน้ำพริกจิ่มน้ำพริก หรือเอาไว้แกงผักกาดดอง
ผักเสี้ยนดอง ไม่ค่อยได้ดองแต่จะมีเยอะตอนหน้าฝนเพราะเป็นผักที่ขึ้นเอง
การดองเป็น การถนอมอาหารในน้ำเกลือและมีน้ำส้มเล็กน้อย อาจเติมเครื่องเทศน้ำตาล หรือน้ำมันด้วยก็ได้ การดองอาจอาศัยเชื้อจุลินทรีย์เข้าไปช่วย ถ้าดองในน้ำเกลือที่มีความเข้มข้นต่ำ เช่น แตงกวาดอง กระเทียมดอง ขิงดอง เป็นต้น หรืออาจดองโดยไม่ต้องอาศัยเชื้อจุลินทรีย์เลย ซึ่งมักใช้กับผลไม้ที่มีรสเปรี้ยวหรือที่มีความเป็นกรดสูง และใช้น้ำเกลือที่เค็มจัด เช่น มะม่วงดอง เป็นต้น
ภูมิปัญญาพื้นบ้านของเราใช้น้ำซาวข้าวดองผักพื้นบ้าน
เช่น ผักเสี้ยน ผักหนาม ผักกุ่ม
ซึ่งคนรุ่นใหม่แทบจะไม่รู้จักกันแล้วทั้งน้ำซาวข้าวและผักต่างๆ
ส่วนความรู้เรื่องการทำผักดองต่อมาได้จากคนจีนที่เข้ามาอาศัยในประเทศไทย
และถ่ายทอดความรู้ให้กันและกัน จึงทำให้คนไทยและกลุ่มคนวัฒนธรรมอื่นๆ
ที่ไม่ใช่เชื้อสายจีน
สามารถปรุงผักดองและนำมาปรับใช้กับวัฒนธรรมตัวเองได้อย่างเหมาะสม